„Цената на бензинот или горивото како дел од класната борба.“ Што се однесува до првичното барање на Жолтите елеци, овој поднаслов од еден весник близок до Новата антикапиталистичка партија (НПА) е недвосмислен. Сличен е со насловот: „Народно востание во Иран. [1] “ За иранските бунтовници од есента 2019 година, се зголеми бројот на солидарни изјави од францускиот синдикат и политичката левица.
Слично беше и за десетината мртви кои лежеа на калдрмата на Кито и за стотиците ранети кои беа жртви неколку недели претходно во Еквадор…жртви на задушувањето на демонстрациите против поскапувањето на горивото. Една година претходно, истите организации беа задоволни од револуцијата што се одвиваше во Судан: малкумина од нив се сетија дека една од нејзините зачетоци беше големото зголемување на истите овие цени, што предизвика бунтови во јуни 2012 и септември 2013 година.
Сите овие настани би биле заборавени, без еден важен датум на кој се сеќава левицата: 27 февруари 1989 година, во Каракас, меѓу другото, повторно беше зголемената цена на бензинот, што го предизвика Caracazo (Караказо) , народното востание во кое загинаа 3.000 Венецуелци и отвори процес што го донесе после кратко време г-дин Хуго Чавез на власт.
Се чини дека масовната поддршка на француската политичка и синдикална левица за бунтовите против зголемените цени е обратно пропорционална со растојанието што ги дели од протестот. Затоа што НПА не ги гледа со истите очи стотици илјадници Жолти елеци кои излегоа на улиците во Франција од истиот овој мотив 17 ноември 2018 година, како што ги гледа демонстрантите во Техеран:
„Со голема поддршка од сопствениците на транспортни претпријатија и пропагиран од десницата и екстремната десница, овој повик сега наидува на широк одек меѓу народните маси[2]. “ Од страната на синдикатот, исто така, залудно ќе баравме поддршка која може да ја слушнете во меѓународните солидарните изјави: „Ова движење (…) не мора да ги поставува вистинските прашања и затоа не мора да ги има вистинските одговори“, можеше да се слушне од устата на конфедералниот секретар на Генералната конфедерација на трудот (ГКТ) [3].
Но, сепак. Пред Жолтите елеци да ја стават цената на горивото во центарот на вниманието, доволно беше да отидете во кое било кафуле во кое било село во Франција за да дознаете дека веќе десетина години се зголемувале незадоволствата, за да дознаете дека народниот гнев се вжештувал – околу една централна тема: автомобилот. Радари! Бензин! Дизел! Техничка контрола! Вињетки! Но, дали синдикалната и политичката левица се дел од овие кампањи? Дали таа ги посетува овие установи?
И ако е така, дали во овие говори би можела да распознае нешто друго освен „познатите муабети“, кои се прераскажуваат во маалските „комерцијални кафулиња“ и кои успеале да навлезат во секојдневниот говор како општоприфатени изрази? Во партиските програми за следните претседателски избори не се споменува високата цена на автомобилот, освен кога се кажува дека мора да се „избегне“ овој начин на транспорт кој загадува („помислете на индивидуалната мобилност“, „намалете го просторот што го бара автомобилот ” [4], „ почесто применувајте еко патувања (користете тротинет, велосипед, пешачете ” [5]).
Освен трошоците за транспорт, што друго политички ги интересира работничките класи? Едно е сигурно, „политичката политика“ (борбата за моќ, изборните стратегии…) е она што малку ги интересира, ако и воопшто ги интересира – стапките на апстиненција може да го потврдат ова на секои избори. Зарем не би било токму поради тоа што нивните грижи, нивните маки се непознати, или скоро непознати, на организациите кои тврдат дека зборуваат во нивно име? Анкетиравме околу триесет луѓе од работничките класи: чистачка, детска негувателка, работник на монтажна лента, водоводџија, плочкар итн. Пред се жени, млади, стари и пензионери, од различни професионални средини и од различни географски локации (урбани, рурални, полу-урбани).
Прво изненадување: само неколку од нив велат дека сакаат покачување на платите, она со што се опседнати левичарските организации. Сепак, сите постојано зборуваат за трошоците за живот, кои постојано се зголемуваат. Во домаќинствата што ги запознавме, сметките систематски ги водат жените. Тоа одзема време, предизвикува големи стресови, со оваа активност тие се грижат за секој потрошен денар со што секој сметководител би бил љубоморен. Тие се немилосрдни споредувачи на цени во супермаркети, мали продавници -, строги манипулатори на проценти – зголемувања и намалувања -, професионалци во запирки на бројки- но не смееме да претераме. Тие се гневни за цените на продуктите од секојдневниот, непосреден живот, на паричникот кој го отвораме секој ден кога ќе помислиме на нив.
Нивното барање е јасно: строго регулирање на цените на основните продукти. Да можеш да го наполниш фрижидерот без размислување, така да се каже, без споредување на цени, без следење на етикетата, без бескрајни часови интернет истражување. Зголемување на платите? „Сè ќе се зголеми, а ние нема да добиеме ништо! »Да потсетиме дека цените во Франција не се слободни од 1987 година… Кон регулирањето на цените на основните прехранбени производи, испитаниците го додаваат најголемото зголемување, според нив суштински, на сметките: гас, струја, осигурување и сл. така што „нервозата која ја дава поштенското сандаче“ ја има насекаде.
Второто изненадување: училиштето. Синдикатите и политичките организации генерално го фокусираат својот говор на средствата кои недостасуваат во оваа јавна служба. Никој не споменува за овој проблем меѓу луѓето што ги запознавме. Од друга страна, сите се апсолутно бесни … за трошоците во училиштето. Тоа е скапо, навистина е луксуз: дневен престој, рекреативен центар, менза, училишен прибор, излети, буквално го преоптеретуваат буџетот на овие семејства.
Додека овие трошоци главно се однесуваат на воннаставни активности, испитаниците сепак го вклучуваат како преголем трошок во „училишните“ трошоци. Доволно е да се каже дека не сака да го слушне за средствата што треба да се распределат за државното образование се огромни, особено затоа што обично се придружени со предупредување: „Се движиме кон американски систем на образование “. Децата од работничките класи се веќе таму – без воопшто да зборуваат за нивната иднина, која сите ја сметаат за крајно мрачна: „Ако некогаш децата ја положат матурата, ќе биде невозможно да им се плати за студиите“.
Но, децата од работничката класа не само што учат, тие исто така се забавуваат – често со други активностит на кои училиштето ги научило. Тие и тука се соочуваат со истиот проблем: оној на парите. Спорт, кино, театри, книжарници: сите рекреативни активности се „прескапи“. На екраните на телефоните, на компјутерите, на белата хартија и на сметките, запирките танцуваат и паѓа истата пресуда: забраната за рекреативни активности поради превисоки трошоци. Сето ова има директна врска со сеприсутноста на екраните: „Не можеме да излеземе, прескапо е. Така, земаме рамен екран, ги претплаќаме децата на игри и на Нетфликс…“
Да се постави, згора на тоа, прашањето за работата овде значи да се зборува за мускулно-скелетни нарушувања, остеоартрит, болки во долниот дел на грбот, дискус хернија, калцификати, лумбаго, делумна или трајна хендикепираност… Рачната работа, присутна меѓу овие вработени луѓе, ги крши нивните тела . На секој од нив. Вклучувајќи ги и телата на младите луѓе. Барањето е едногласно но и отсутно во програмите на левичарските организации: усогласување на надоместокот на физичката работа со интелектуалниот труд, со наметнување на многу кратки кариери за напорните професии – „како во армијата или полицијата, затоа што не можеме повеќе“.
На се друго се гледа како на посебни и помали мерки : „Пензионирањето на шеесет е една голема лага, за она на педесет веќе не сака ни да спомене“. Барањето пензија, згора на тоа, е исцрпувачко и проследено со административни недоразбирања, бидејќи тие го сочинуваат секојдневниот живот на оние кои, секој ден, мора да го најдат патот назад во социјалнта помош. Потоа се појавува цела линија на барања кои редовно се појавуваат: „социјалната помош“ од секаков вид да се распределува автоматски како што различните институции ги задржуваат своите износи од банкарските сметки, колку и да се задоцнети, на овие семејства.
Стапката на избегнување социјална помош, која се однесува на едно од три семејства кои имаат право на неа, со штета од десет милијарди евра[6], сугерира дека оваа идеја не е сосема пресметлива… На крај, спротивно на анкетите, безбедноста и имиграцијата не се дел од грижите на испитаниците. Веројатно затоа што политичката сцена е заситена со интервенции околу овие теми, а другите отсуствуваат: нашите прашања навистина се однесуваа на проблеми кои не наидуваат на никаков политички или синдикален одек.
За да ги спроведеме овие предлози, ни требаат организации. Кои? Постои проблем: сите, од левицата се дискредитирани меѓу нашата јавност. Како причина го наведуваат нивниот јазик, „кој не наликува на нашиот“. Празните муабети и зборовите напишани само на хартија, во спротивност со отсуството на конкретни дејствија, со веднаш опипливи практични ефекти. Обликот на организациите, каде исто така се гледа како на постојан систем на наградувања на егото, парите, почестите, местата – „тие се таму само за своите потреби“. И пред сè, овие верувања се хранат со подлабока незаинтересираност, заснована на овој централен факт изразен со сигурност: „Политиката и онака не ви го менува животот“. Младиот козметичар кој ни го сумираше ова чувство присутно кај сите во една реченица, не знаеше дека амбицијата да се „промени животот“, позајмена од Рембо, беше токму слоганот на левицата која се залагаше за раскинување.
Оттогаш, немањето практична и теоретска алтернатива ја достигна својата цел: да се интересирате, да се вклучите, да се занимавате со политика стана бескорисно, „бидејќи ништо не се менува, секогаш слават истите луѓе“. Но, од нив точно зависи промената, историјата доволно докажала. Општата дискредитација во која се втурнати левичарските формации навестува патека, предизвикана од самите заинтересирани страни: „Да се изгради организација со луѓе како нас“. Како нив социолошки, но и политички: без изборна цел – барем на почеток.
Организација која се грижи за конкретниот живот на луѓето, нивните празни фрижидери (помош во храна), цената на училиштето (училишно осигурување, училишна поддршка), цените на рекративни активности (солидарно кино, излети по намалени цени) итн. Ваква организација се уште не е направена. Работното движење, во минатото, изгради илјадници вакви… Доколку овие милитантни активности останат, па дури и доживеат обновување на интересот, тие сега се во голема мера водени од „граѓанското општество“ – „граѓански иницијативи“ од секаков вид, здруженија. , задруги , банки за храна …
Мораме да веруваме дека овој тип на проекти повеќе не е возбудлив како порано за левичарските организации. Така, пост-Жолтите елеци беа навистина едногласноси против приватизацијата на аеродромите во Париз. Тогаш секаде се објаснуваше дека тоа се оди во историска насока на Жолтите елеци, со референдумот на заедничка иницијатива, дека сите кружни текови во државата ќе ги заземат итн. Не беше важно што повеќето од патниците на истите кружни текови ги нападнаа, бидејќи повеќе не можеа да ги користат своите автомобили, и покрај тоа што повеќето во животот никогаш не се качиле во авион …
И дека изборната социологија на учество на референдумот откри „типичен потписник кој гласа левица, е дипломиран и има значителен културен капитал[7] “. Големите „популарни“ кампањи започнати неодамна, од истите организации населени со исти активисти, против 5G и Амазон – со еколошки аргументи кои ретко го сочинуваат срцето на популарните грижи – не доживеаја голем успех во длабочините на светот. Тие секогаш ќе имаат една мантра за рецитирање, онаа од последниот победнички генерален штрајк во Франција. Во 2009 година, Лијанај Конт Пвофитасион (ЛКП, „Колектив против претерана експлоатација“) организираше 44 дневна парализа во Гвадалупе. Искрата што ги запали Гвајана и француските Западни Индија, и ги предизвика првите блокади на патиштата и окупирање на кружни текови беше : цената на бензинот …
Преведено од: Маја Малиновска
Фусноти:
[1] Révolution Permanente, 20 ноември 2019, www.revolutionpermanente.fr
[2] « Contre le gouvernement des riches, bloquer l’offensive, taxer les profits, augmenter les revenus », NPA, Montreuil, 13 ноември 2018.
[3] Г. Фабрис Анжеи, цитиран од Liberation, Париз, 12 ноември 2018 година
[4] Vivant. Liberté, égalité, fraternité, biodiversité. Projet pour une République écologique, Europe Écologie-Les Verts, 16 март 2020 год.
[5] Construisons la France en commun, Parti communiste français, 12 јуни 2020.
[6] Dominique Esway, « Au moins dix milliards d’euros d’aides sociales ne sont pas réclamés », France Bleu, 15 јуни2018.
[7] Étienne Girard, « Référendum ADP : qui a signé et qui s’en fout ? Sociologie du RIP », Marianne, Paris, 19 јули 2019.
