Неколку недели пред Олимписките игри (4-20 февруари 2022 година), кинеските гледачи открија на јавниот канал CCTV краток документарен филм наречен „Чувари на Белата Планина“, во кој се величи херојството на работниците од падините. Го прикажува г. Сун Дунченг, 53 годишник, вработен во ски-центарот Фусонг, во провинцијата Џилин (на северо-источниот дел на Кина). Добриот човек е ракувач со снежни топови, со кој управува од 20 часот навечер до 8 часот наутро. Заглавено црево за вода, неправилна ротација : при најмала аномалија, машините испраќаат предупредувања на неговиот паметен телефон. Камерите потоа се свртуваат кон г. Гао Венбин и неговиот следен чувар на снег, кој треба да израмни триесет падини, со сјајот на своите премоќни фарови. „Снегот создава нови можности за работа“, заклучува тој, потсетувајќи нè дека владата има намера да претвори 300 милиони Кинези во зимски спортови.
Како што правеше секоја година во последните пет години, Ву Бин, предавач на спортскиот универзитет во Пекинг, потпретседател на Кинеската скијачка асоцијација и поранешен стратегиски директор во Ванке, еден од четирите главни развивачи на недвижности во земјата, ја објави својата „бела книга“ за скијачката индустрија минатиот јули, што дава точна слика за индустријата. Земјата има 770 зимски спортски одморалишта ; имаше само еден во 1996 година и 200 во 2008 година. За една година (април 2020 – април 2021 година) се забележани 20,76 милиони „скијачки денови“, главно практикувани од лица под 50 години (83%) и на вештачки снег (80%). Знак дека јавноста е почетник : едвај 22% од падините нудат разлика во надморска височина поголема од сто метри. „Кина може да се смета за најголем пазар за почетници скијачи во светот“, резимираат француските истражувачи Арно Ваке и Сара Мишлер[1]. Тие додаваат : „Потребно е да се развие едноставен метод за учење за половина ден, особено за да се долови високата средна класа“. Навистина, Кинезите не го гледаат скијањето како спорт кој бара обука, туку како краток производ за забава : „По два-три часа вежбање, испитаниците сакаат да направат нешто друго во одморалиштето: се споменуваат шопинг, спа, топли бањи, но најпопуларна активност е одење во ресторан!“
Богатите скијачи ги посетуваат одморалиштата на североистокот, вклучувајќи ги областите Беидаху и Јабули, каде што работи Клуб Мед, во сопственост на кинеската компанија Фосун од 2015 година. Во декември, неговите тарифи за полн пансион со пакет и опрема се движеа од 2 000 до 3 000 евра по лице неделно (два до три пати повеќе од просечната месечна плата во Пекинг или Шангај). Овие области ги привлекуваат најбогатите, главно жители на Хонг Конг, кои во последните две години беа лишени од нивното бегство во Аспен или Куршевел (кој има дури и лиценциран кинески инструктор), поради пандемијата и затворањето на границите.
Зимските спортови од големи размери се логично продолжение на развојот на домашниот туризам, кој станува се покомплексен и разновиден. Се појави „на крајот на деведесеттитте години на минатиот век благодарение на низата реформи на работното време, потоа усвојувањето на златните недели“, т.е. посебните слободни денови доделени на вработените од владата, околу кинеската Нова година, а потоа и националниот празник (1 октомври). „Не е случајно што првите скијачки центри беа создадени на почетокот на 2000-тите“, со значителен трансфер на технологија и знаење од странство. Така, компанијата Пома од Гренобл, светски лидер во ски-лифтовите и снабдувач на жичарницата на Кинескиот ѕид во 1987 година, ги умножи своите проекти. Како што е оваа жицарница која, од 2018 година, го поврзува Лианши, поранешен рударски град во провинцијата Гуижоу (југозапад) со „Планината на прекрасните цвеќиња“, оддалечена 10 километри, каде што е инсталиран панорамски ресторан – среден чекор што ви овозможува да земете втора жицарница до скијачката област … каде просечната зимска температура варира од 1 до 10 °C.
За љубителите на дивината, одморалиштата се појавија и во Ксинџијанг, дом на Ујгурите и неколку етнички малцинства. Од 2013 година, на планинските масиви на провинцијата Далечниот Запад се појавија шеесет и пет одморалишта, некои од нив на над 3 000 метри надморска височина за да фатат природен снег : затскриени места, но згрчени од туризмот.
„Имаше политичка амбиција, што доведе до многу силен почеток, но во текот на изминатите три години, работите значително се забавија. Сметаме многу помалку достигнувања“, забележува г. Фабиен Фели, потпретседател на Пома. На пример, објавен во 2016 година од People’s Daily, ски-центарот Ласа во Тибет не ја виде светлината на денот. „Бизнис моделот не е завршен, бидејќи скијачките центри се создадени главно од развивачи на недвижнини, за да продаваат станови. Со падот на групата Евергранд, повеќе не е време да се ризикува со недвижнини“. Според г. Фели, „ни требаат станови, инфраструктура, се разбира, но и да даваме услуги, да размислуваме за повеќе живот во одморалиштето, со ресторани, кина како во Јужна Кореја, каде формулата „Сè во едно“ ја докажа својата вредност“.
Во овој контекст, затворените одморалишта, дизајнирани како забавни паркови, на периферијата на големите градови и затоа во непосредна близина на изобилната клиентела од средната класа, работат добро. Првично сфатено како необично, скијањето во затворени простории се вкорени, па дури и стана кинески специјалитет : земјата има 36 одморалишта во затворен простор и е на врвот на светскиот подиум, зад Индија (10), Финска (8) и Холандија (7). Во моментов се градат уште околу 30-тина.
Кантон го има најголемото затворено одморалиште во Кина, Снежниот парк Сунац. Со 56 000 квадратни метри површина покриена со снег, може да прими три илјади скијачи истовремено на пет скијачки терени, како и други снежни атракции, за околу четириесетина евра, вклучувајќи опрема и зимска облека. „Апсолутно сум убеден дека скијањето во затворен простор ќе функционира“, вели г. Фели. Тоа не е ништо повеќе или помалку од забавен парк, а парковите функционираат многу добро во Кина. Шангај гради парк двојно поголем, Винтастар, многу блиску до паркот Дизни. Пома е присутна таму. За почетниците скијачи, оваа вежба во затворен простор може да биде порта за вежбање на отворено.
Во Пекинг се чини дека равенката е решена. За Олимписките игри, поранешната локација за челик Шуганг, во близина на петтата обиколница, се трансформира во огромен зелен простор наречен „ Big Air Shougang“, со Starbucks, езерце со риби и, пред сè, долга патека за акробатски сноуборд покриен со вештачки снег. Главниот град, исто така, се здоби со линија за брз воз, без машиновозач, за да стигне до падините на Жанџијаку, планинска област оддалечена 200 километри, за 47 минути, во споредба со 3 часа претходно, користејќи тунел ископан под Кинескиот ѕид. „И тука повторно, ски-центарот ќе треба да стане забавен парк кој нема да го задоволи само скијачот, вели г. Фели. Засега сме на скапи пакувања со задоволство да се лизгаме помалку очигледно отколку во Куршевел или дури во Јапонија… затоа што тоа е снежна култура и температурите можат да бидат многу груби, ветерот многу силен“.
Ако продажбата на скии на поединци се бори да започне, продажбата на сноуборд почнува да расте, и покрај пандемијата. За ова веројатно се „виновни“ неколку инфлуенсери, како што е младата Су Јиминг, 17 години, долга коса сноубордер од Џилин, која тренира во Австрија. Неговите невидени акробации, вирални на Douyin (кинески TikTok) му ја заслужија наклонетоста на телевизијата и убавите спонзорски договори. Победата на меѓународен натпревар во Колорадо (САД) му понуди селекција за Олимписките игри во Пекинг. Неговиот настап многу внимателно ќе го следат кинеските гледачи. И може да доведе до експлозија на склоности.
Преведено од: Павлина Димовска
Фусноти:
[1] Sarah Mischler et Arnaud Waquet, « La glocalisation du sport en Chine. Le cas des stations de ski dans le contexte des Jeux olympiques de Pékin 2022 », Management & Organisations du Sport, Episciences, Villeurbanne, à paraître.
