Како што покажаа претседателот на Бразил, г. Жаир Болсонаро и неговиот поранешен американски колега Доналд Трамп, таканаречените „популистички“ водачи управуваат лошо со пандемијата, од најмалку три причини : нивниот вкус за демагогија и нациолалистички рангови ги тера да ги отфрлат ограничувањата својствени на здравствените политики во корист на „нарушувачките“ практики ; нивниот презир кон експертите, кои ги поистоветуваат со „познавачи“, водејќи ги кон вредносни лекови за измамници ; на крај, нивната мегаломанија ги тера да отфрлат каков било приговор на страна и да се опкружуваат со неспособни подлизурковци кои не се осмелуваат да ја зборуваат вистината или немаат поим за истата.
Овој концепт се додава на жалната состојба на индискиот јавен здравствен систем, на кој централната држава никогаш не посветила повеќе од 5% од годишниот буџет (наспроти повеќе од 11% во Франција, на пример), се наоѓа во банкрот на владата на г. Нарендра Моди – популистички доколку некогаш постоеше1 – пред вториот бран на пандемијата.
Националистички фалбаџија, г. Моди се однесуваше така од почетокот на годината, кога на Светскиот економски форум во Давос објасни дека Индија го победила Ковид-19 и дека сега ќе го „води“ светот кон крајот на тунелот благодарение на „неговите“ две вакцини (од кои едната не е никој друг, туку индиската верзија на шведско-британскиот серум AstraZeneca). Потоа, Њу Делхи започна „дипломатија со вакцините“ која беше понекогаш и дарежлива (требаше да придонесе повеќе од кој било друг во планот „Covax“ за помош на сиромашните земји) и несовесна, бидејќи на крајот на март, Индија извезуваше 68 милиони дози (претежно за комерцијални цели), додека само 120 милиони индијци од 1,34 милијарди биле вакцинирани. Оттука и наглото стопирање на целата странска продажба на 30 март.
Презирна од научниците, владата не успеа да го состави панелот експерти што треба да ја советува во периодот од јануари до април 2021 година, кога започна вториот бран веќе кон крајот на февруари. Наместо тоа, министерот за здравство одобри лекови за кои се тврди дека произлегуваат од ајурведската традиција што хинду националистите начелно ја објавуваат и покрај протестите од медицинската професија. Уште полошо, луѓето од владата се усогласија со препораките на астролозите за една година да го унапредат Кумб Мела, аџилак што се одржува на секои три години на четири свети места на бреговите на Ганг и Јамуна. Од средината на март до средината на април, обедини се повеќе од 7 милиони луѓе. Само неколку официјални лица се осмелија да тврдат дека гестовите преку бариери се почитуваат таму!
Освен лекарите, кои виделе како се полнат болниците, никој не најде за што да се жали, ниту во администрацијата, ниту во медиумите, кои се сè повеќе контролирани од властите. Вистина е дека способноста на владите да ја негираат реалноста се совпаѓа само со нивната решителност, силно засилена со изборниот календар и со четирите регионални избори закажани за април. Помеѓу нив, оној од западен Бенгал го монополизираше г. Моди долги недели, како што се зголемуваше кривата на инфекција: освојувањето на ова добро чувано место на опозицијата се претвори во опсесија. Амбицијата веројатно никогаш не била толку лош советник.
Дали здравствената криза од пролетта 2021 година ќе означи пресвртница? На економско поле, тоа прилично ги продлабочува трендовите што веќе функционираат од 2017 година : Индија навистина продолжува да опаѓа во однос на растот и нејзиниот однос кон долгот, кој веќе се искачи од 74 на 90% од бруто домашниот производ (БДП) помеѓу 2019 и 2020 година, по првиот бран каде се очекува двојно зголемување до 2025 година.
Пресвртницата може да биде политичка. Не само што владејачката партија Bharatiya Janata Party (BJP) не успеа да го освои западен Бенгал, каде беше избран нејзиниот миленик, г-ѓа Мамата Банерџи (прилично лево рангирана), но таа го задржа Assam само со намалено мнозинство ; во Тамил Наду, нејзиниот сојузник беше симнат од партнер на Конгресната партија и тој не освои место во Керала. Овие избори, исто така, навестуваа враќање на класната распределба и, во помала мера, каста како одредници на гласот, на штета на верската припадност, која досега го фаворизираше хиндуистичкиот мнозинство. Покрај тоа, гласот на жените доби основа, на штета на BJP. Можеби најважно, рејтингот на популарноста на г. Моди падна под 50% за прв пат по стапувањето на должност на 26 мај 2014 година.
Сепак, рано е да се извлечат заклучоци од овие случувања. Останаа три години пред крајот на вториот мандат на г. Моди, и тој може повторно да стане популарен. Неговата слика за силен човек не само што можеше да го врати во седиштето ако продолжат непријателствата со Пакистан или Кина, туку тој исто така се стреми да ја избегне одговорноста претставувајќи се како татко на нацијата, над борбата. Сведочејќи за ова се неговата нова коса и стил на облекување, како и неговиот говор, близок со оние на хинду-гуруата.
Покрај тоа, многу медиуми, особено телевизиските канали, продолжуваат да зборуваат за други работи освен тековната здравствена криза и да ја одекнуваат пропагандата на владата. Оваа дезинформација се објаснува со страв, стравопочит од финансиски одмазди и заедница на интереси, дури и со идеолошки афинитети2. До каде ќе бидат измамени индијците, особено официјалните податоци што во голема мера го минимизираат човечкиот данок на Ковид-19 ? Сепак, некои новинари се обидуваат да ги отворат очите, вклучително и да ги ризикуваат своите животи – особено кога истражуваат околу крематориумите3.
Конечно, опозицијата не е во борбен ред. Му недостасува лидер и стратегија, а да не зборуваме за програма. Така, страните што се собраа заедно да потпишат писмо до премиерот со цел да влијаат на неговото справување со епидемијата, се наоѓаат во конкуренција во многу држави на Индиската унија. Овој вид хендикеп можеби не би бил одбивен, ако сепак граѓаните едноставно се обиделе да се ослободат од своите владетели без да бидат премногу претпазливи за квалитетот на другата опција што им беше достапна – како во 1977 година, кога Индира Ганди беше отпуштена во опозиција по дваесет и еден месец на деспотска вонредна состојба.
Повторното објавување на ваквото сценарио е сепак суспендирано од расплетот на изборниот натпревар, кој е сè помалку фер. Главните медиуми често обезбедуваат пристрасно известување и изборната комисија, која како одговорна за организирање на анкетите, ја изгуби својата независност. Покрај тоа, финансиските средства што ги ужива BJP, особено благодарение на поддршката на големите олигарси, се далеку поголеми од оние на опозицијата.
Само меѓународниот притисок може да ја промени ситуацијата. Не само што европскиот парламент донесе решение фокусирано на човековите права пред самитот со Индија на 8 мај, но г. Џозеф Бајден веројатно нема да биде прилагодлив како што беше г. Трамп.
Преведено од: Павлина Димовска
Фусноти:
- Прочитајте « En Inde, comment remporter les élections avec un bilan désastreux », Le Monde diplomatique, јули 2019 година.
- Прочитајте Benjamin Fernandez, « Une presse populaire qui ignore le peuple », Le Monde diplomatique, мај 2014 година.
- Cf. notamment Hannah Ellis-Petersen et Sophie Zeldin-O’Neill, « Covering India’s Covid crisis : hundreds of journalists have lost their lives », The Guardian, Лондон, 3 мај 2021 година.
