„За да продолжи водството на Европска унија, веднаш покренав иницијатива со цел да ги поддржиме и забрзаме нашите истражувачки напори во Европа за 6Г“. Кој е приоритетот на г. Тери Бретон, поранешен шеф на France Télécom, едвај назначен за европски комесар за внатрешен пазар? Ниту социјална Европа, ниту пак фискално усогласување; овие ветувања вознемируваат веќе триесет години, а очигледно сè уште се очекуваат. Која е итноста за народот, за нивната иднина? 6Г. 5Г сè уште не е пристигнато, 40% од француската територија нема 4Г, Биси Бисијел – поштенски број 80 135, во областа Сома – и стотици други општини сè уште имаат само 0Г, но паметните глави на Брисел, одлучно гледајќи кон иднината, подготвуваат 6Г. И зошто? За да се „забрза“, за да „се оди напред“. Кон истата слика се наврати и Националното собрание кога г-ѓа Агнес Паниер-Рунахер, министерка одговорна за индустријата на 30 јуни изјави: „Има трка, а Франција ризикува да заостане. Како Шведска, Финска, Германија, САД, Кина, Кореја, Нов Зеланд, ние ќе дадеме понуда на аукција за 5Г, затоа што оваа суштинска технологија е од големо значење за конкурентноста на земјата. Ние го правиме ова за земјата, го правиме за нашата индустрија, ова го правиме за Французите. Да внимаваме да не заостанеме како останатите во натпреварувањето…“.
Во 2018 година, г-дин Себастијан Сориано, директор на Регулаторниот орган за електронски комуникации, пошти и дистрибуција на печатот (ARCEP), одговорен за телекомуникациите, веќе одлучи: „Да се доцни за 5Г веќе не е опција.“ Пред да биде нејасен за целите пред Сенатот (1 јули 2020 година): „За што би користело 5Г? Дами и господа не знам, затоа општеството ќе одлучи за неговото користење.“ Истражувачката куќа Гартнер, специјализирана за нови технологии има појасна идеја: „Надзорните камери ќе претставуваат 70% од предметите поврзани со 5Г во 2020 година.“ Што го радува г-дин Кристоф Кастанер кој, кога беше министер за внатрешни работи изјави: „Живееме во глобално дигитализирано трло.“ Ова треба дополнително да ги заостри мерките.
„Нашиот проект е да ги поврземе сите предмети во куќата“, беше објавено од француската компанија за роботика Виолет пред десет години. Денес во просек има шест илјади предмети во еден дом, од кои само три – телефон, компјутер и телевизија се поврзани. Ни остануваат уште 5997.“ Веќе ги чувстуваме „само-полирачките патики“ (со „моторизиран електро-адаптивен систем на реактивно врзување“), „само-прилагодливиот градник“ (кој сам се откопчува), „анти-болната вилушка“ (со бавна контрола која „дискретно вибрира“ ако проголтате премногу брзо), „поврзан отворач за шишиња“ ( со цел „споделување на вашето искуство со блиските пријатели“), без да го заборавиме шишето со вода што ве потсетува да пиете, нараквицата што ви испраќа струјни сигнали во случај да доцните, четката за коса која ви ги препорачува производите на Лореал, прстен на пенисот што ги мери вашите сексуални перформанси, итн. И тоа е само почеток: утре „паметниот дом“ (smart home) треба да стане норма.
„Паметниот град“ (smart city) исто така, и за крај на набројувањето „паметниот свет“: „Цела опрема, предмети, машини и уреди ќе бидат опремени со сензори што ќе го поврзуваат секој предмет со секој поединец, во една огромна дигитална мрежа, што ќе биде распоредена низ целата светска економија, ентузијастично раскажува Џереми Рифкин, шампион за зелен и технолошки раст, кој им шепоти на моќните луѓе и на Европската комисија. Пресметавме дека до 2030 година, ќе има скоро 100 билиони (сто трилиони!) сензори кои ќе ја испреплетуваат човековата и природната средина, со цел формирање на пренослива светска интелигентна средина.“ Тоа го тера да сонува, тоа ги тера да сонуваат. Задолжително: 5Г прави да зависи огромен пазар со „цела опрема, машини, уреди“ за да се обноват во разновидни сектори како телефонија, градежништво и јавни работи, земјоделство, автомобилска индустрија – под изговор за спас на планетата…
Но, дали тоа ги тера луѓето да сонуваат?
„Сега луѓето ги нарачуваат своите оброци, аперитиви онлајн, наскоро и ќе водат љубов онлајн“, се жали г-дин Тери Мартин, реставратор од Амиен. И додава: „Со карантинот, општеството се здоби со дваесет години…“ И тоа е симптом, сеедно, важно е дека оваа толку банална изјава за одбројување: овие „дваесет стекнати години“ нему не му се чинат како добивка туку повеќе како уназадување.
„Епизодата со Ковид-19 служи на некој начин за контрола, преку работење од дома, „дигитално улилиште“ и „универзитети за учење од далечина“ како и оние, „заштитни мерки“, „физичка дистанца, „остани дома“ (и пред вашите екрани). И нашите водачи го прават тоа: „Франција мора да забрза околу 5Г, нареди г-дин М. Седрик, државен секретар за дигитални алатки. Кризата нуди можност за уште поповолна трансформација.“ Дури и ако тоа значи да се воведе со сила. Затоа што ја сакаме оваа „уште поповолна трансформација“? Оние автоматски каси во продавниците? Оние станици без билетарница? Оние агенции без луѓе? Оваа програма за модернизација на јавната акција „Кап 2022 година“, на пример „100% од дигиталните услуги“ – во земја во која единаесет милиони луѓе користат малку или лош интернет?
Во Франција, децата веќе поминуваат во просек четири часа и единаесет минути дневно пред екраните, што резултира со предвремено истенчување на кортексот, задоцнување во развој на говорот, нарушување на спиењето, огромен стрес, депресија во пубертетски години. Шампионите на Силициумската долина се однесуваат како дилери на кокаин: ние го продаваме, живееме од тоа, но кокаинот не се користи во моето семејство! Вилијам Гејтс, основач на Мајкрософт, вели дека тој и неговата сопруга „не им давале мобилни телефони на нивните деца до нивни 14 години“ (The Mirror, 21 април 2017 година). Поранешниот извршен директор на фејсбук, г-дин Шамат Палихапитија, им забранува на своите деца „да го допираат тоа ѓубре“ (The Verge, 11 декември 2017 година). Во Калифорнија, има добро мислење за оваа хипер-класа „алтернативни училишта“, без екран, водени од идејата според која развојот зависи од бројот, интензитетот и квалитетот на човековите контакти…
„Бидејќи тие инсталираа говорна контрола, кога ќе се вратам дома, тоа ме прави нервозен со моите деца, со мојата сопруга. Им велам: “Повторете. Повторете“, како да разговарам со машини.“ Г. Арно е возач на вилушкар во магацин во Ошан, кој на 8 октомври го блокираше блезот во логистичкиот центар на Амиен. „Со алгоритмите, вештачката интелегенција, светилниците на камионите, тие успеваат да не демнат на сите паузи, на сите застои. Повеќе не дишеме. И благодарение на тоа, сега намалуваат дури на педесет и четири позиции тука. Но, мојата плата е сè уште на 1.207 евра, со дваесет и една година стаж!“ Деловните лидери и нивните акционери ги усвоија придобивките од овие технологии што го олеснуваат протокот на информации, стоки, капитал преку океаните и континентите, алатки за глобализација и преместување. Но, што добија вработените од последниот „напредок“? Што ќе добијат следно?
„За време на “славните триесетти“, ни објаснува филозофот Доминик Бург, техничките достигнувања доведоа до благосостојбата и подобрување на секого: проточна вода, струја, машина за перење, бања, тоалети во станот, фрижидер … Но, штом имате фрижидер, дали ви треба втор и дали ви треба за да бидете поврзани со вашиот телефон?“ 5Г доаѓа во време на истоштеност на напредокот: повеќе не значи подобро. Од седумдесетите години на минатиот век, францускиот бруто домашен производ (БДП) се зголеми за половина. Но, не следеа показатели на благосостојба; субјективната среќа не се помрдна. Се поголема е недовербата кон технологијата која е надвор од контрола и која може да се сврти во секој момент против човештвото. Нашата моќ се враќа како бумеранг со глобалното затоплување и неговиот удел со катастрофите кои се поврзани со „човечките активности“. За триесет години – во една генерација – 80% од инсектите, 60% од ‘рбетниците ќе исчезнат: нашата „наука без совест“ не само што ја уништува душата, туку и воздухот, земјата, морето, живите суштества. Рамковната конвенција за климатски промени, воспоставена од самиот шеф на државата и за чии препораки увери дека ќе бидат прифатени „без филтер“, оваа пролет гласаше со 98% за „воспоставување мораториум за спроведување на 5Г во очекување на резултатите од проценката“ за неговите ефекти врз здравјето и климата. Но, уште пред да се отвори, дебата веќе беше решена. Добивајќи го елитното место од French Tech во Елисејската палата на 14 септември, г-дин Емануел Макрон како претседател на „почетната нација“ рече: „Да, Франција ќе го преземе редот на 5Г затоа што ова е пресвртница за иновациите…“ И да ги упатиме скептиците, критичарите за „модел на Амиши“ и на „маслената ламба“.
Оваа технологија која ветува нарушување на општеството, вработувањето, образованието, транспортот, па дури и нашата приватност, нема да биде предмет на никакво разгледување ниту пак консултации. Која е оваа „трка“ тогаш, за што заговараат нашите владетели? Тоа е една брза трка. Тие се притиснати. Немаат време за дискусија. Затоа што оваа „трка“ е очигледна: демократијата губи време. А, времето е пари.
Преведено од: Павлина Димовска
Сите права се задржани. Преземањето на содржината е забрането без претходна писмена согласност од редакцијата на Le Monde Diplomatique – Македонско издание.